نیروگاه برق خورشیدی برای ماینر به صرفه است یانه؟

در سال‌های اخیر، با افزایش قیمت انرژی و محدودیت‌های دولتی در تأمین برق موردنیاز ماینرها، بسیاری از فعالان حوزه استخراج رمزارز به دنبال راه‌حل‌های جایگزین برای تأمین برق پایدار و ارزان هستند. یکی از گزینه‌های محبوب و مورد توجه در سراسر جهان، استفاده از نیروگاه‌های برق خورشیدی برای ماینر است.
اما آیا واقعاً احداث یک نیروگاه خورشیدی برای ماینرها از نظر اقتصادی و فنی به‌صرفه است؟ در این مقاله، به طور دقیق و علمی به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

مفهوم نیروگاه خورشیدی برای ماینرها

نیروگاه خورشیدی، سیستمی است که با استفاده از پنل‌های فتوولتائیک (PV) انرژی تابشی خورشید را به برق تبدیل می‌کند. این انرژی در مزارع خورشیدی تولید و توسط اینورترها به برق متناوب (AC) تبدیل می‌شود تا بتوان از آن برای تغذیه دستگاه‌های ماینر مانند Antminer یا Whatsminer استفاده کرد.

در یک سیستم ماینینگ مبتنی بر انرژی خورشیدی، معمولاً از ترکیب زیر استفاده می‌شود:

• پنل‌های خورشیدی برای تولید انرژی

• کنترلرهای شارژ و اینورتر برای مدیریت برق تولیدی

• باتری یا سیستم ذخیره‌سازی (در صورت کارکرد شبانه ماینرها)

• زیرساخت فنی برای اتصال مزارع ماینینگ

هزینه‌های احداث نیروگاه برق خورشیدی برای ماینر

هزینه احداث یک نیروگاه خورشیدی به چند عامل کلیدی بستگی دارد:

1. ظرفیت نیروگاه (کیلووات یا مگاوات) – هرچه ظرفیت بیشتر باشد، هزینه اولیه بالاتر اما هزینه تمام‌شده هر کیلووات پایین‌تر است.

2. کیفیت پنل‌ها و اینورترها – برندهای معتبر مانند Trina، LONGi یا Huawei راندمان بالاتر اما قیمت بیشتری دارند.

3. محل احداث و تابش خورشیدی منطقه – مناطقی مانند یزد، کرمان و سیستان و بلوچستان در ایران، بازدهی بالاتری دارند.

4. وجود باتری ذخیره انرژی – باتری‌ها معمولاً تا ۳۰٪ هزینه کل پروژه را تشکیل می‌دهند.

به‌صورت میانگین، هزینه احداث یک نیروگاه خورشیدی در مقیاس ماینینگ (مثلاً ۱۰۰ کیلووات) در ایران بین ۲ تا ۳ میلیارد تومان (با نرخ سال ۱۴۰۴–۱۴۰۵) برآورد می‌شود. البته این رقم بسته به تجهیزات و شرایط منطقه متغیر است.

 میزان تولید برق و بازده نیروگاه

در مناطق آفتابی ایران، هر کیلووات پنل خورشیدی قادر است سالانه حدود ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلووات ساعت برق تولید کند.
بنابراین، یک نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی در سال حدود ۱۵۰٬۰۰۰ تا ۱۷۰٬۰۰۰ کیلووات ساعت برق تولید می‌کند.

با فرض مصرف ۳ کیلووات برای هر دستگاه ماینر، چنین نیروگاهی می‌تواند به‌صورت میانگین برق مورد نیاز حدود ۵۰ دستگاه ماینر را تأمین کند.

محاسبه صرفه اقتصادی برای ماینر

فرض کنید هزینه برق شبکه برای ماینر (در تعرفه‌های صنعتی یا تجاری) حدود ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان برای هر کیلووات ساعت باشد.
در حالی‌که با احداث نیروگاه خورشیدی، هزینه تمام‌شده برق پس از بازگشت سرمایه می‌تواند به حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومان کاهش یابد.

📉 مثال عددی:

• هزینه احداث نیروگاه: ۳ میلیارد تومان

• تولید سالانه برق: ۱۶۰٬۰۰۰ کیلووات ساعت

• قیمت برق معادل: ۲۵۰۰ تومان

👉 صرفه‌جویی سالانه = ۱۶۰٬۰۰۰ × (۲۵۰۰ – ۵۰۰) = ۳۲۰ میلیون تومان در سال

بنابراین بازگشت سرمایه (ROI) حدوداً بین ۳ تا ۴ سال خواهد بود. پس از این مدت، نیروگاه عملاً برق رایگان در اختیار ماینر قرار می‌دهد و فقط هزینه نگهداری اندکی دارد.

مزایای نیروگاه خورشیدی برای استخراج رمزارز

۱. کاهش هزینه برق: مهم‌ترین مزیت استفاده از انرژی خورشیدی، کاهش چشمگیر هزینه برق مصرفی است.
۲. پایداری تأمین انرژی: در مناطقی که محدودیت برق وجود دارد، انرژی خورشیدی یک منبع مستقل و پایدار است.
۳. افزایش طول عمر تجهیزات ماینینگ: استفاده از برق تمیز و پایدار، استهلاک تجهیزات را کاهش می‌دهد.
۴. مزیت رقابتی در هزینه استخراج: ماینرهایی که از برق خورشیدی استفاده می‌کنند، هزینه نهایی استخراج کمتری دارند و در بازار رمزارز سود بیشتری کسب می‌کنند.
۵. کاهش اثرات زیست‌محیطی: انرژی خورشیدی منبعی پاک و بدون آلایندگی است و با رویکرد جهانی به سمت انرژی سبز همسو است.
۶. امکان فروش مازاد برق: در برخی کشورها یا مناطق آزاد، ماینرها می‌توانند مازاد برق تولیدی خود را به شبکه بفروشند.

چالش‌ها و معایب احتمالی

هرچند مزایای متعددی وجود دارد، اما باید به چالش‌های زیر نیز توجه داشت:

• وابستگی به تابش خورشید: تولید برق در شب یا روزهای ابری کاهش می‌یابد و نیاز به سیستم ذخیره انرژی دارد.

• هزینه اولیه بالا: سرمایه‌گذاری اولیه برای احداث نیروگاه نسبتاً زیاد است.

• نگهداری و تمیزکاری پنل‌ها: در مناطق کویری، گرد و غبار می‌تواند بازده سیستم را کاهش دهد.

• محدودیت‌های قانونی: در برخی کشورها و حتی مناطق ایران، استفاده از برق خورشیدی برای ماینینگ نیاز به مجوز رسمی دارد.

نقش سیستم ذخیره‌سازی انرژی در ماینینگ خورشیدی

اگر هدف، کارکرد ۲۴ ساعته ماینرها باشد، وجود باتری‌های لیتیومی یا سیستم‌های ذخیره انرژی (ESS) ضروری است.
باتری‌ها برق مازاد روز را ذخیره کرده و در شب مورد استفاده قرار می‌دهند.
اما باید توجه داشت که هزینه باتری می‌تواند ۲۰ تا ۴۰ درصد هزینه کل پروژه را شامل شود و عمر مفید آنها حدود ۵ تا ۷ سال است.

با این وجود، فناوری‌های نوین مانند باتری‌های LFP (لیتیوم آهن فسفات) توانسته‌اند دوام و بهره‌وری سیستم‌های ماینینگ خورشیدی را افزایش دهند.

تحلیل بازگشت سرمایه (ROI)

مدت زمان بازگشت سرمایه بسته به شرایط زیر متفاوت است:

• میزان تابش خورشیدی منطقه

• هزینه تجهیزات و نصب

• قیمت برق شبکه

• تعداد دستگاه‌های ماینر و راندمان آنها

• ساعات کاری روزانه

به‌طور میانگین، ROI بین ۳ تا ۵ سال تخمین زده می‌شود. پس از این مدت، هزینه تولید برق بسیار پایین بوده و کل سود به سمت مالک نیروگاه بازمی‌گردد.

وضعیت جهانی ماینینگ

در بسیاری از کشورهای پیشرو مانند چین، کانادا و ایالات متحده، پروژه‌های ماینینگ با انرژی تجدیدپذیر به سرعت در حال گسترش‌اند.
شرکت‌هایی مانند Bitmain و Genesis Mining به سمت ترکیب انرژی خورشیدی، بادی و برق آبی رفته‌اند تا هزینه‌ها را کاهش دهند و اثرات زیست‌محیطی را به حداقل برسانند.

این روند نشان می‌دهد آینده استخراج رمزارز به سمت انرژی‌های پاک و خودکفا در حرکت است.

جمع‌بندی نهایی

استفاده از نیروگاه برق خورشیدی برای ماینرها بدون تردید یکی از بهترین راهکارهای اقتصادی و پایدار برای استخراج رمزارز در بلندمدت است.
اگرچه سرمایه‌گذاری اولیه نسبتاً بالا است، اما در بازه چند ساله، هزینه‌ها جبران و سود خالص قابل توجهی ایجاد می‌شود.

به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران که تابش خورشید فراوان و زمین ارزان‌قیمت وجود دارد، احداث نیروگاه خورشیدی برای ماینرها می‌تواند یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه و آینده‌دار باشد.