افزایش مصرف برق، رشد صنایع دیجیتال، گسترش کسب‌وکارهای انرژی‌بر و محدودیت ظرفیت نیروگاه‌های فسیلی باعث شده سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی به‌ویژه در قالب نیروگاه‌های آنگرید (On-Grid) به یکی از پرسودترین و پایدارترین حوزه‌های اقتصادی تبدیل شود. نیروگاه آنگرید امکان اتصال مستقیم به شبکه برق و فروش برق تولیدی به شرکت توزیع را فراهم می‌کند؛ به این معنی که شما می‌توانید برق را تولید کرده و به‌جای مصرف، آن را با نرخ‌های خرید تضمینی یا تعرفه‌های صادراتی به دولت یا شبکه بفروشید. این مدل کسب درآمد در پنج سال اخیر یکی از امن‌ترین و کم‌ریسک‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در کشور بوده است.

در این مقاله، به‌صورت کاملاً تخصصی و مرحله‌به‌مرحله بررسی می‌کنیم که چگونه می‌توان با نیروگاه خورشیدی آنگرید از طریق فروش برق درآمد پایدار و قانونی کسب کرد؛ همچنین شرایط فنی، اقتصادی، حقوقی، بازگشت سرمایه و الزامات طراحی را براساس استانداردهای روز تشریح خواهیم کرد.

۱. نیروگاه خورشیدی آنگرید چیست و چگونه درآمدزایی می‌کند؟

نیروگاه آنگرید به سیستمی گفته می‌شود که پنل‌های خورشیدی برق DC تولید می‌کنند و این برق پس از عبور از اینورترهای گریدتای (Grid-Tied) تبدیل به AC شده و مستقیماً وارد شبکه برق سراسری می‌شود.
در این نوع نیروگاه، هیچ باتری یا سیستم ذخیره‌سازی وجود ندارد و تمام انرژی تولیدی بلافاصله وارد شبکه می‌گردد.

سازوکار درآمدزایی بسیار ساده است:

1. برق را تولید می‌کنید

2. شبکه برق کشور برق شما را خریداری می‌کند

3. درآمد به‌صورت ماهانه واریز می‌شود

این فرآیند مطابق قوانین وزارت نیرو، تحت عنوان خرید تضمینی برق (Feed-in Tariff) یا قراردادهای مشارکتی و آزاد انجام می‌گیرد.

درواقع شما یک نیروگاه خصوصی هستید که برای دولت برق تولید می‌کنید.

۲. چرا سرمایه‌گذاری در نیروگاه آنگرید بهترین روش کسب درآمد از انرژی خورشیدی است؟

دلایل اقتصادی و فنی این نوع سرمایه‌گذاری بسیار محکم هستند:

۲-۱. درآمد تضمینی و بدون ریسک

وزارت نیرو موظف است برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر را حداقل ۲۰ سال خریداری کند.
این یعنی درآمد شما:

• پایدار

• تضمینی

• بدون نوسان

• قابل برنامه‌ریزی

خواهد بود.

۲-۲. نرخ خرید بالا و جذاب

قیمت فروش برق خورشیدی به‌صورت ریالی و بر اساس توان نیروگاه تعیین می‌شود و معمولاً به‌صورت سالانه نیز تعدیل می‌گردد.

۲-۳. هزینه نگهداری بسیار پایین

نیروگاه‌های خورشیدی کمترین هزینه تعمیرات را دارند.
رایج‌ترین هزینه‌ها:

• شست‌وشوی دوره‌ای پنل‌ها

• بررسی اتصالات و اینورتر

• پایش سیستم

هستند که هزینه بسیار ناچیزی دارند.

۲-۴. طول عمر بالای تجهیزات

پنل خورشیدی ۲۵ سال گارانتی تولید دارد و اینورترها ۵ تا ۱۰ سال.
این یعنی یک سیستم با طول عمر ۳۰+ ساله در اختیار دارید که درآمد آن کاملاً قابل اتکا است.

۲-۵. رشد سالانه قیمت برق

افزایش تعرفه‌ها یک مزیت مهم است، زیرا درآمد نیروگاه به مرور افزایش پیدا می‌کند.

۳. سازوکار دقیق فروش برق نیروگاه آنگرید

برای آن‌که بدانید چگونه از طریق نیروگاه آنگرید درآمد کسب می‌شود، ابتدا باید مکانیزم فروش برق را بشناسید:

۳-۱. تولید برق DC توسط پنل‌ها

پنل‌ها از انرژی نور خورشید برق مستقیم (DC) تولید می‌کنند.

۳-۲. تبدیل به برق AC توسط اینورتر گریدتای

اینورتر گریدتای برق را هم‌فرکانس و هم‌فاز شبکه می‌کند تا به شبکه تزریق شود.

۳-۳. اندازه‌گیری دقیق با کنتور دوطرفه

کنتور فروش انرژی مقدار برق تزریق شده را ثبت می‌کند.
این اطلاعات به شرکت توزیع ارسال می‌شود.

۳-۴. تسویه‌حساب و واریز درآمد

در پایان هر ماه، انرژی تزریق‌شده ضرب در نرخ خرید تضمینی شده و درآمد به حساب مالک نیروگاه واریز می‌شود.

۴. مدل‌های درآمدزایی نیروگاه خورشیدی آنگرید

سه مدل اصلی وجود دارد:

۴-۱. فروش برق به دولت (خرید تضمینی – FIT)

بهترین و مطمئن‌ترین روش درآمدی.

مزایای آن:

• قرارداد ۲۰ ساله

• واریز منظم

• نرخ ثابت و جذاب

• ریسک صفر

۴-۲. فروش برق به صنایع و مشترکین پرمصرف

در این روش، صنایع برای کاهش هزینه‌های انرژی یا عمل به قوانین محیط‌زیست، برق شما را پیش‌خرید می‌کنند.

مزایا:

• قرارداد آزاد و قابل مذاکره

• درآمد بالاتر از نرخ دولتی

• مشارکت دوطرفه

۴-۳. فروش برق در طرح‌های صادراتی

برق نیروگاه خورشیدی به برخی کشورها از طریق شبکه‌های منطقه‌ای صادر می‌شود.
این روش معمولاً درآمد بسیار بالاتری دارد.

۵. مراحل راه‌اندازی نیروگاه آنگرید و کسب درآمد

برای تبدیل سرمایه به یک نیروگاه درآمدزا، مراحل زیر طی می‌شود:

۵-۱. انتخاب ظرفیت نیروگاه

بسته به سرمایه و زمین موجود، ظرفیت می‌تواند بین ۵ کیلووات تا چند مگاوات باشد.

۵-۲. دریافت مجوزها

نیاز به:

• مجوز احداث

• مجوز اتصال

• قرارداد خرید تضمینی

دارد که شرکت‌های معتبر EPC این مراحل را انجام می‌دهند.

۵-۳. طراحی فنی نیروگاه

طراحی شامل:

• انتخاب نوع و تعداد پنل

• محاسبه مقدار تابش

• سایزینگ کابل‌ها

• نحوه اتصال به شبکه

• انتخاب اینورتر گریدتای

• طراحی سازه و زاویه نصب

است.

۵-۴. نصب و راه‌اندازی

با استانداردهای IEC و مقررات توزیع در مناطق مختلف کشور انجام می‌شود.

۵-۵. اتصال به شبکه و شروع درآمد

پس از نصب، کنتور دوطرفه نصب شده و نیروگاه وارد مرحله بهره‌برداری می‌شود.
از این لحظه درآمد ماهانه آغاز می‌شود.

۶. محاسبه درآمد ماهانه نیروگاه خورشیدی آنگرید

فرمول اصلی:

مثلاً یک نیروگاه 100 کیلووات در مناطق پرتابش روزانه حدود 450 تا 550 کیلووات‌ساعت برق تولید می‌کند.
این مقدار در ماه بین ۱۳٬۵۰۰ تا ۱۶٬۵۰۰ کیلووات‌ساعت خواهد بود.

با ضرب شدن در نرخ خرید، سود ماهانه مشخص می‌شود.

۷. مزایای اقتصادی سرمایه‌گذاری در نیروگاه آنگرید

۷-۱. بازگشت سرمایه بین ۳ تا ۵ سال

وابسته به:

• منطقه

• نرخ خرید

• ظرفیت

• هزینه تجهیزات

است.

۷-۲. درآمد حداقل ۲۰ ساله

در واقع شما یک حقوق ماهانه دائمی و بدون ریسک دارید.

۷-۳. کاهش تورم‌پذیری سرمایه

بر خلاف ارز یا ملک، نیروگاه خورشیدی:

• نوسان‌پذیر نیست

• درآمد آن ثابت است

• به شرایط اقتصادی وابسته نیست

۷-۴. امکان توسعه مرحله‌ای

شما می‌توانید:

• 20 کیلووات شروع کنید

• به 100 کیلووات برسید

• سپس به 1 مگاوات توسعه دهید

۷-۵. ارزش افزوده زمین

زمینی که نیروگاه روی آن نصب می‌شود تا ۱۰ برابر ارزش‌گذاری می‌شود.

۸. الزامات فنی برای بیشترین درآمد

برای اینکه نیروگاه بیشترین درآمد را تولید کند، لازم است استانداردهای فنی رعایت شود:

۸-۱. پنل‌های مونوکریستال رده A

با راندمان ۲۰ تا ۲۳ درصد و گارانتی ۲۵ ساله.

۸-۲. اینورترهای گریدتای اروپایی

با راندمان ۹۸٪ و قابلیت تزریق هوشمند.

۸-۳. طراحی زاویه نصب بر اساس موقعیت جغرافیایی

بهینه‌ترین زاویه:

• زمستان: زاویه بیشتر

• تابستان: زاویه کمتر

طراح حرفه‌ای زاویه ثابت یا ردیاب (Tracker) را انتخاب می‌کند.

۸-۴. مانیتورینگ لحظه‌ای

برای ثبت دقیق:

• تولید برق

• وضعیت اینورتر

• دما

• عملکرد کلی سیستم

۸-۵. رعایت استانداردهای حفاظتی

مثلاً:

• SPD در ورودی و خروجی

• ارتینگ

• میدل‌ولتاژ پروتکشن

این موارد عمر نیروگاه را افزایش می‌دهد.

۹. آینده درآمدزایی از نیروگاه‌های آنگرید

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که:

• تقاضا برای برق ایران تا سال‌های آینده رشد می‌کند

• قیمت برق افزایش می‌یابد

• دولت مجبور به توسعه انرژی‌های پاک است

• ساخت نیروگاه خصوصی بیشتر تشویق می‌شود

بنابراین سرمایه‌گذاری در نیروگاه آنگرید یک سرمایه‌گذاری بلندمدت با سود تضمینی و پایدار محسوب می‌شود.

نتیجه‌گیری

نیروگاه خورشیدی آنگرید یکی از بهترین روش‌های کسب درآمد پایدار، قانونی و تضمینی در کشور است.
در این روش:

• برق تولید می‌کنید

• دولت آن را می‌خرد

• ماهانه درآمد دریافت می‌کنید

مزایایی مانند هزینه نگهداری کم، عمر طولانی تجهیزات، ریسک پایین، بازگشت سرمایه مناسب و درآمد ۲۰ ساله باعث شده این حوزه به یکی از جذاب‌ترین بازارهای سرمایه‌گذاری تبدیل شود.

اگر به‌دنبال یک سرمایه‌گذاری امن، سبز، بلندمدت و کاملاً درآمدزا هستید، نیروگاه خورشیدی آنگرید بهترین گزینه است.